اگر یکی از دندان هایتان افتاده باشد، باید جای آن را با دندانی جدید پر کنید تا هم ظاهر دندان ها زیباتر شود و هم دندان های دیگر سالم بمانند. این کار همچنین باعث می شود صحبت کردن و غذا خوردن برایتان آسان تر شود. پر کردن جای خالی دندان شیوه های مختلفی دارد که متناسب با وضعیت سلامت دهان و دندان بیمار، دندانپزشک باید یکی از آنها انتخاب کند.
چرا باید دندان افتاده را پر کنیم؟
وقتی یکی از دندان ها می افتد، در چیدمان دندان های دیگر تاثیر می گذارد. دلیل آن هم این است که دندان های دیگر به سمت فضای خالی کج شده یا آرام‌آرام به آن سمت منحرف می شوند تا فضای خالی را پر کنند. علاوه بر این، فاصله بین دندان ها باعث می شود مواد غذایی بیشتری لابه‌لای آن گیر کند و احتمال خراب شدن دندان و بیماری های لثه را بیشتر می کند.
اگر چند تا از دندان هایتان بیفتد، ماهیچه های صورت افتاده می شوند و چهره و نحوه صحبت کردنتان تغییر می کند؛ حتی ممکن است افراد خوب متوجه حرف هایتان نشوند. همچنین سوراخ های داخل دهانتان گاهی مشخص هستند و این باعث می شود اعتماد‌به‌نفستان تضعیف شود و نسبت به خودتان حس بدی پیدا کنید.
همچنین داشتن دندان خالی موجب تسریع پیری و افتادگی عضلات و تغییر فرم صورت می شود.
دکتر استیو پردی، مدیر مرکز سلامت بوپا می گوید: «با جایگزین کردن دندان های افتاده می توانید راحت تر غذا بخورید، اعتمادبه‌نفس ظاهری‌تان را بیشتر کنید و از سلامت دندان و دهانتان مراقبت کنید.»
🛑آیا شما هم درباره ترمیم دندان های جلویی چیزی نمی دانید؟ مقاله روش های ترمیم دندان جلو را بخوانید تا بهتر تصمیم بگیرید.
گزینه های پر کردن جای خالی دندان
راه های مختلفی برای پر کردن دندان های افتاده وجود دارد که از جمله آن ها می توان به پروتز مصنوعی، ایمپلنت (کاشت) و بریج اشاره کرد. برای اینکه بدانید کدام‌یک از این روش های برایتان مناسب است، از راهنمایی های دندانپزشک کمک بگیرید.
بعضی ها برای دندان های افتاده‌شان هیچ اقدامی نمی کنند و ترجیح می دهند همانطور بماند اما اگر قصد دارید جای دندان های افتاده خود را پر کنید، باید توجه داشته باشید که رنگ دندان مصنوعی باید تا جایی که می شود با دیگر دندان ها همخوانی داشته باشد. در زیر به چند نمونه از گزینه های درمانی برای جایگزین کردن دندان افتاده اشاره کرده‌ایم:
- پروتز کلی یا جزئی (دندان مصنوعی): قالب هایی پلاستیکی یا فلزی هستند که فقط چند دندون مصنوعی (جزئی) یا همه دندان های مصنوعی (کلی) به آن متصل شده‌اند.
- کاشت دندان بدون ایمپلنت : به این درمان بریج دندان (پل دندانی) گفته می شود. دندان های مصنوعی که به دندان کناری (پایه) متصل می شود.
- امپلنت یا کاشت: دندان های مصنوعی که روی یک امپلنت تیتانیومی ساخته شده و آن را مستقیم روی استخوان لثه کار می گذارند.
اینکه کدام‌یک از این سه روش را انتخاب می کنید، به این بستگی دارد که چه دندان هایی را از دست داده‌اید، وضعیت لثه و دندان های دیگرتان چطور است و اینکه چندتا از دندان هایتان افتاده باشد. معمولا دندانپزشک درباره نوع فرایندها و همچنین هزینه هر کدام به شما مشاوره می دهد.
علت درد و روش های ترمیم و عصب کشی دندان های جلویی
کاشت دندان
ایمپلنت دندان یا کاشت بهترین و استاندارد ترین روش برای جایگزینی دندان های افتاده است و بعد از دندان طبیعی، بهترین نوع دندان به حساب می‌آید. ایمپلنت میله‌ای تیتانیومی است که داخل استخوان فک تعبیه می شود. وقتی میله تیتانیومی با استخوان اطراف فک آمیخته شد، پزشک با دندانه‌ای به نام «تکیه‌گاه» تاج دندان را روی آن قرار می دهد و تمام! دیگر یک دندان جدید دارید!
علاوه بر این، برای ساخت بریج و افزایش مقاومت دندان های مصنوعی هم گاهی از ایمپلنت استفاده می کنند. بعضی اوقات دندان های مصنوعی را هم با ایمپلنت داخل دندان چفت می کنند. در این صورت فقط پزشک قادر به بیرون آوردن آن خواهد بود و مانند دندان مصنوعی های دیگر نمی توانید آن را از دهان خارج کنید و شستشو دهید.
مزایای ایمپلنت دندان
- میزان موفقیت آن برای بیماران سالم بسیار زیاد است
- ثابت، مستحکم، کاربردی و راحت است
- نیازی به تغییر ساختار دندان های کناری ندارد
- در مقایسه با بریج یا پروتز جزئی، نیاز به مراقبت کمتری دارد
- احساس دارد
معایب ایمپلنت دندان
- گران‌قیمت است
- زمان زیادی می برد
- به جراحی کوچکی احتیاج دارد
- برای افرادی که سابقه های پزشکی خاصی دارند (مثل افراد مبتلا به دیابت، سیگاری ها و کسانی که از داروهای ضدپوکی استخوان استفاده می کنند) یا افرادی که دهان و لثه های سالمی ندارند، خیلی موفقیت‌آمیز نیست.
- به دلیل مداخله در استخوان فک و نزدیکی به دندان های کناری و ساختارهای دیگر دهان، ممکن است مجبور شوید مراحل درمانی اضافه تری انجام دهید تا آن ها را اصلاح کنید.
پیشنهاد دکتر میلاد افشار
یکی از روش های مورد توجه در پر کردن جای دندان های افتاده، کاشت دندان می باشد. ما شما را با روش دیگری در دندانپزشکی آشنا می کنیم.
بریج دندانی
برای کسانی که فقط یکی از دندان هایشان را از دست داده‌اند، بریج دندان دومین گزینه درمانی مناسب به حساب می‌آید. در این فرایند به دو دندان کناری، تاج یا روکش اضافه می کنند و سپس دندانی مصنوعی به نام «پانتیک» بین آن ها قرار می دهند تا فضای خالی دندان افتاده پر شود. این روش به طور دقیق پر کردن جای خالی دندان افتاده نیست، ولی در عمل، سطح آن مشابه همان دندان قبلی برای بیمار خواهد شد.
مزایای بریج دندان
- این دندان ها ثابت هستند. دندان های ثابت نسبت به دندان های متحرک (مانند پروتز جزئی یا کلی) عملکرد بهتری دارند.
- حس دارد.
- به سوابق پزشکی بیمار وابسته نیست و برای همه سنین مناسب است.
معایب بریج دندان
- باید در هر دو طرف دندان افتاده، دندان هایی سالم وجود داشته باشد.
- باید دندان های کناری را روکش کنید (تاج بگذارید).
- شستن و مراقبت از آن سخت تر است و ممکن است دندان دوباره دچار پوسیدگی شود.
- در مقایسه با ایمپلنت پیش‌بینی ناپذیرتر بوده و میزان موفقیت آن کمتر است.
- زیر پانتیک هیچ استخوانی وجود ندارد.
دندان مصنوعی تکه ای
برای پر کردن جای خالی دندان افتاده، دندان های متحرک آخرین گزینه هستند. دندان مصنوعی جزئی، دندانی است که در طول روز داخل دهان می گذارید و شب ها آن را درمی‌آورید.
این دندان ها، بسته به نوع موادی که در آن ها استفاده شده با هم متفاوت هستند ولی همگی مزایا و معایب مشابهی دارند:
مزایای دندان مصنوعی تکه ای
- از همه گزینه ها ارزان قیمت تر است
- به جراحی احتیاج ندارد
- نیازی نیست دستکاری یا تغییرات چندانی روی دندان های دیگر انجام دهید
معایب دندان مصنوعی جزئی
- متحرک است (باید شب ها آن را از دهان خارج کنید)
- چندان احساس ندارد
- چندان مقاوم نیست
- کارایی کمتری دارد
- خیلی راحت نیست
- شستشوی آن سخت تر است
پروتز یا دندان مصنوعی کامل
اینکه از دندان مصنوعی جزئی استفاده کنید یا کلی، بستگی به این دارد که چندتا از دندان هایتان را از دست داده باشید. همچنین احتمال دارد پزشک به صورت موقت دندان مصنوعی جزئی به شما بدهد تا بریج دندان داخل دهان تثبیت شود. این مدل دندان های مصنوعی مناسب برای هر شخص ساخته می شود.
دندانپزشک قبل از ساخت پروتز دندان دهان بیمار را بررسی می کند تا مطمئن شود دندان مصنوعی برای دهانش مناسب است. دندان های مصنوعی قالبی دارند که دندان ها به آن چسبیده شده‌اند. این قالب ها می توانند فلزی یا پلاستیکی باشند. قالب های فلزی سبک تر و محکم تر هستند اما قیمت بیشتری دارند.
برای اینکه پروتز دندان داخل دهانتان جا شود، معمولا باید چندتای دیگر از دندان هایتان را هم بکشید. این کار معمولا برای پروتزهای کلی انجام می شود و یا درصورتی که دندان های دیگر بیش از حد پوسیده باشند و ارزش نگهداری نداشته باشند. بعضی اوقات می توانید بلافاصله دندان مصنوعی را سفارش دهید و داخل دهان بگذارید اما گاهی پزشک توصیه می کند چند ماهی صبر کنید تا وضعیت سلامت لثه ها بهبود یابند.
در این صورت دندان مصنوعی و پروتز راحت تر داخل دندان جا می شوند. پس باید از پزشکتان بپرسید کدام روش برای شما بهتر است. اگر قرار شد همان ابتدا دندان را کار بگذارید، احتمالا بعدا باید برای تنظیم کردن آن دوباره به دندانپزشک مراجعه کنید.
محکم نگه داشتن دندان مصنوعی
بعضی از دندان های مصنوعی جزئی، قلاب هایی دارند که به دندان کناری گیر می کنند و باعث می شوند دندان مصنوعی محکم سر جایش بماند.
دندان‌مصنوعی های کامل بالایی، تمام سقف دهان را پوشش می دهند. لایه نازکی از بزاق دهان بین دندان پروتز و سقف دهان وجود دارد که حالت مکندگی ایجاد می کند و باعث می شود دندان مصنوعی محکم سر جای خودش قرار بگیرد. زبان و ماهیچه های دیگر صورت هم به قفل شدن پروتز در دهان کمک می کنند.
نگه داشتن دندان مصنوعی های کلی پایینی کمی سخت تر است زیرا لثه ها خیلی به آن ها کمکی نمی کنند. با کمی تمرین یاد می گیرید که چطور دندان را بین زبان و گونه نگه دارید و تعادل آن را حفظ کنید.
اگر دندان هایتان خوب جا نمی‌افتد و مطمئن هستید که عیب از قالب دندان مصنوعی است، حتما به دندانپزشکتان مراجعه کنید.
سوالات متدوال پر کردن دندان افتاده
آیا حتما باید جای دندان های افتاده را پر کنیم؟
نیازی نیست حتما دندان های افتاده را جایگزین کنید، مگر اینکه تعداد زیادی از دندان هایتان افتاده باشد و شرایط آن ها طوری باشد که به زندگی روزمره‌تان لطمه وارد کند. پزشکان می گویند هر شخص برای راحت جویدن به حداقل 21 دندان سالم احتیاج دارد. گاهی تعداد دندان ها از 21 عدد هم بیشتر است ولی با این حال دلایلی وجود دارند که پزشک توصیه می کند فرد دندان های افتاده را جایگزین کند.
این دندان ها هستند که شکل ظاهری صورت را حفظ می کنند. پس اگر چندتا از دندان هایتان را از دست بدهید، گونه ها فرو رفته می شوند و پیرتر از آنچه هستید به نظر می رسید. بنابراین ممکن است اعتمادبه‌نفس خود را از دست بدهید و از ظاهرتان راضی نباشید.
پر کردن جای خالی دندان افتاده باعث می شود در خوردن و جویدن راحت تر باشید و صحبت کردنتان واضح تر شود. همچنین به سلامت دهان و دندان های دیگر کمک می کند. اگر در دهانتان فضای خالی داشته باشید، بقیه دندان ها کج می شوند و حرکت می کنند. بنابراین فرایند جویدن غذا سخت تر می شود. به علاوه، مواد غذایی بیشتر لابه‌لای دندان ها گیر می کند و خطر پوسیدگی دندان بیشتر می شود. در این باره با پزشکتان مشورت کنید تا متوجه شوید جایگزین کردن دندان افتاده چه مزیت هایی برایتان دارد.
همه غذاها طعم جدیدی می دهند. آیا این به خاطر دندان های مصنوعی‌ام است؟
اینکه دندان مصنوعی بالایی در تغییر طعم غذا تاثیر بگذارد ممکن است اما محققان تابه‌حال نتوانسته‌اند این موضوع را ثابت کنند. با این حال، بعد از استفاده از دندان مصنوعی کمی طول می کشد تا افراد بتوانند طعم موادغذایی را احساس کنند. دلیلش هم شاید به این خاطر است که دندان مصنوعی بالایی سقف دهان را می پوشاند.
وقتی دندان مصنوعی داخل دهان می گذارید، مانند این است که حس جدیدی به آن اضافه شده، بنابراین برای اینکه بتوانید به آن عادت کنید به کمی زمان احتیاج دارید. شاید هم به همین خاطر است که مزه بعضی غذاها عوض می شود. وقتی می خواهید دندان مصنوعی بگذارید از پزشک خود سوال کنید چقدر طول می کشد تا مزه غذا به حالت اولش برگردد.
تغییر مزه غذا می تواند دلایل دیگری هم داشته باشد. یکی از این دلایل، این است که هرچه سن ما بالاتر می رود، کمتر طعم غذا را حس می کنیم. حس چشایی تحت تاثیر عواملی دیگری هم قرار دارد؛ از جمله برفک دهان (کاندیدیاز) که بین کسانی که دندان مصنوعی دارند زیاد دیده می شود. شستشوی دهان و تمیز نگه داشتن دندان های مصنوعی بسیار مهم است و باعث می شود حس چشایی‌تان قوی تر شود. به علاوه، این کار خطر ابتلا به عفونت های قارچی را هم کمتر می کند. گاهی اوقات تغییر حس چشایی با بیماری های دیگری همراه است، به همین خاطر اگر متوجه چنین اتفاقی شدید، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.
آیا جایگزین کردن دندان افتاده درد دارد؟
روش های مختلف جایگزینی فرایندهای متفاوتی دارند. در مورد دندان های مصنوعی، ممکن است تا زمانی که دندان ها جا نیفتاده‌اند کمی اذیت شوید و حس راحتی نداشته باشید اما دردی احساس نخواهید کرد. در موزد ایمپلنت و بریج دندان، پزشک قبل از شروع فرایند کمی داروی بی‌حسی موضعی داخل لثه تزریق می کند. این کار باعث می شود طی جراحی دردی را احساس نکنید اما بیهوشتان نمی کند و در تمام مدت بیدار خواهید بود. همچنین می توانید از آرامبخش استفاده کنید تا موقع عمل اضطراب نداشته باشید و آرام شوید. قبل از شروع فرایند با دندانپزشک خود صحبت کنید تا مطمئن شوید دردی احساس نخواهید کرد.
هنگام جراحی هایی مانند کاشت دندان، استرس داشتن طبیعی است. اگر چنین احساسی داشتید حتما با پزشک در میان بگذارید تا قرص یا گاز آرامبخش برایتان تجویز کند و در طول عمل آرامش داشته باشید.
به ندرت پیش می‌آید که برای کاشت دندان بیهوشی کامل تجویز شود، مگر در موارد خاص و پیچیده؛ مثلا برای بیمارانی که احتیاج به پیوند استخوان فک دارند و پزشک بخواهد استخوان پیوندی را از بخش دیگری از بدنشان بردارد.
