همه ما دوست داریم دندان هایمان هیچوقت دچار مشکل نشوند یا حداقل اگر خراب شدند یک بار برای همیشه آن ها را درمان کنیم و دیگر اتفاقی برایشان نیفتد اما متاسفانه دنیا همیشه بر وفق مراد ما عمل نمی کند. دندان های همه ما گاهی بیخبر خراب می شوند یا آسیب می بینند و هیچکس نمی داند این اتفاق چه زمانی می افتد.
بعضی اوقات شاهد پس زدن ایمپلنت دندان هستیم و باید دوباره آن را انجام دهید؛ تاج موقت دندانتان می افتد؛ به عصبکشی احتیاج پیدا می کنید؛ ساختار دندانتان تغییر می کند؛ یکی از دندان هایتان ترک بر می دارد؛ عصب آن آسیب می بیند؛ مجبور می شوید دندان هایتان را پر کنید یا برای آن بریج و تاج بگذارید.
انواع تاج دندان
تاج دندان دو نوع دارد؛ یکی تاج موقت و دیگری تاج دائم. همه تاج های سرامیکی، تاج های ساخته شده از پرسلین و حتی تاج های تهیه شده از طلا، که به روکش دندان طلا معروف هستند، مواد ترمیمی مقاومی هستند که دندان ها را محکم می کنند، ظاهر آن را زیبا نگه می دارند و عیب های آن را می پوشانند.
وقتی دندان به دلیل عدم مراقبت آسیب می بیند یا مشکل دیگری برایش به وجود می آید، ضعیف می شود. تاج به دندان های ضعیف کمک می کند تا استحکام سابقشان را باز یابند و برای فرد همچنان کارایی داشته باشند.
موادی که برای نصب تاج استفاده می کنند، بسیار شبیه به ساختار طبیعی مینای دندان هستند. درنتیجه، همانطور که دندان های طبیعی ممکن است بشکنند، تاج دندان هم آسیبپذیر است و نیاز به مراقبت دارد؛ هرچند این موضوع بسیار نادر اتفاق می افتد.
از تاج برای پوشاندن دندان های لکهدار و بدشکل یا به عنوان روکش دندان ایمپلنت و ترمیم دندان های شکسته هم استفاده می شود. این مواد در مراقبت از دندان تاثیر زیادی دارند اما اینطور نیست که بگوییم آسیبناپذیرند. تاج دندان هم احتمال دارد پس از مدتی بشکند یا بیفتد.
کسانی که این موضوع را تابحال تجربه کردهاند، خوب می دانند آسیب دیدن یا شکستن کراون دندان چقدر می تواند آزاردهنده، ناخوشایند و گاهی حتی دردآورد باشد. اگر چنین اتفاقی برایتان افتاد باید هرچه زودتر برای رفع آن اقدام کنید.
علت شکستن کراون دندان
شکستن تاج دندان دلایل مختلفی دارد. می توانید با انجام بعضی کارها احتمال شکستن آن را کاهش دهید ولی درنهایت، معمولا بعد از مدتی باید تاج دندان را تعویض کنید. تاج دندان بسیار محکم است ولی طوری طراحی نشده که برای همیشه سالم باقی بماند.
عمر تاج
تاج ها معمولا دوام زیادی دارند ولی قرار نیست تا همیشه سالم بمانند. بیشتر تاج ها بین پنج تا پانزده سال ماندگاری دارند. هرچه عمر تاج بیشتر می شود و از زمان نصب آن بیشتر می گذرد، ضعیف تر شده و احتمال شکستن آن زیادتر می شود. گاهی اوقات تاج فقط ترک کوچکی برمی دارد و پس از مدتی تبدیل به یک شکاف بزرگ می شود یا اینکه کاملا از روی دندان جدا می شود.
گاهی اوقات دلیل شکستن تاج موادی است که داخل آن استفاده شدهاست. بعضی از افراد ترجیح می دهند برای نصب تاج از صمغ یا پرسلین استفاده کنند زیرا این مواد ظاهر طبیعی تری دارند اما متاسفانه به محکمی مواد دیگر نیستند. اگر درمورد ظاهر دندانتان نگران هستید می توانید از تاج هایی که سطحشان سرامیکی و داخلشان فلزی است استفاده کنید.
پیشنهاد دکتر افشار
بسیاری از روکش های دندان از جنس رزین های کامپوزیتی هستند. ما در اینجا مطلب کاملی درباره طول عمر کامپوزیت دندان و شیوه نگهداری از کامپوزیت دندان تهیه کرده ایم که پیشنهاد می کنیم آن را مطالعه نمایید:
دندانقروچه
یکی از رایج ترین دلایل فرسودگی تاج، دندانقروچه یا فشار دادن دندان ها در شب است. تاج ها طوری ساخته شدهاند که هنگام جویدن یا گاز زدن مواد غذایی، فقط میزان خاصی از فشار را می توانند تحمل کنند. پس اگر همیشه آن ها را محکم به هم فشار دهید، زودتر پوسیده می شوند. دندانقروچه نه تنها باعث کم شدن عمر تاج می شود، بلکه به دندان های طبیعیتان هم آسیب می زند. به همین خاطر باید سعی کنید هرچه زودتر این عادت را کنار بگذارید.
نصب تاج
گاهی خود فرایند نصب تاج باعث شکستن آن می شود و به اصطلاح مشکل از ریشه است. اگر تاج خوب نصب نشده باشد، بعد از مدتی می افتد و از دندان جدا می شود. همچنین ممکن است مشکل از پوسیدگی دندان زیرین آن باشد. وقتی دندان خراب شود، تاجی که روی آن چسبیده جدا می شود.
همانطور که مشاهده کردید، شما به عنوان دارنده تاج می توانید مراقبت هایی انجام دهید که از شکستن تاج جلوگیری کنید اما بهتر است قبل از مراجعه به پزشک درمورد تجربیات او سوالاتی بپرسید و مطمئن شوید که صلاحیت لازم برای انجام این فرایند را داشته باشد. سعی کنید به سراغ پزشک های معروفی بروید که قبلا در نصب تاج برای افراد دیگر موفق بودهاند.
غذاهای سفت و غذاهای چسبناک
شاید اصلی ترین و رایج ترین دلیل شکستن تاج دندان افراد خوردن غذاهای سفت و چسبناک باشد. همه می دانیم که تاج دندان محکم است اما شاید استحکام لازم برای خوردن شکلات تافی یا پاپکورن را نداشته باشد. اگر روی دندانتان تاج گذاشتهاید از خوردن این غذاها دوری کنید یا حداقل سعی کنید با دندانی که تاج دارد (یا در آن ناحیه) آن را نجوید.
شاید شنیده باشید که یکی از اطرافیانتان موقع خوردن سوپ یا گاز زدن به موز هم تاج دندانش شکسته باشد. احتمال بروز این اتفاقات هم وجود دارد و وقتی تاج ضعیف می شود ممکن است با هرچیزی بشکند. با این حال، با پرهیز از غذاهای چسبناک و سفت، می توانید تا حد زیادی احتمال آن را کاهش دهید.
تاج دندان همیشه زمانی که انتظارش را ندارید می شکند اما باید سعی کنید به محض اینکه چنین اتفاقی افتاد، از دندانپزشک مجربی نوبت بگیرید و برای ترمیم آن اقدام کنید. اگر سال ها از نصب تاجتان گذشته و نمی توانید پزشک سابقتان را پیدا کنید یا اگر در لحظه بروز این مشکل دندانپزشکتان در دسترس نبود، می توانید با مطب ما تماس بگیرید. با شماره زیر می توانید جهت دریافت اطلاعات یا نوبتگیری اقدام کنید.
درمان شکستنگی تاج دندان
اول از همه باید هرچه زودتر با مطب دندانپزشکتان تماس گرفته و نوبت بگیرید. همچنین هنگامی که نوبت می گیرید اتفاقی که افتاده را با آن ها درمیان بگذارید و به منشی بگویید که برای چه می خواهید به دندانپزشک مراجعه کنید.
گاهی افتادن تاج دندان کمی درد به همراه دارد. بنابراین، باید این مسئله را هم به آن ها بگویید تا درصورت امکان نوبت شما را در ارجحیت بگذارند.
اگر هنگام شکستن تاج پزشکتان در دسترس نبود و مجبور شدید چند روزی صبر کنید، می توانید با استفاده از برخی نکات در این مدت دردتان را کاهش دهید و از آسیب بیشتر جلوگیری کنید. برای مثال:
✅ در آینه نگاه کنید یا از یکی از دوستان یا اعضای خانوادهتان بخواهید آن قسمت از دندانتان را بررسی کند. اگر قسمتی از تاج آویزان بود آن را جدا کنید تا هنگام غذاخوردن سهوا قورت داده نشود.
✅ خیلی آرام دهانتان را به دندان آسیبدیده بمالید تا مطمئن شوید گوشه های شکسته آن خیلی تیز نباشند و زبان و بافت های نرم دیگر دهانتان در تماس با آن ها زخم نشوند. اگر گوشه های شکسته تاج نرم باشند، شرایطتان خیلی اضطراری نیست و می توانید تا بازگشت دکتر (یا زمانی که به شما نوبت دهد) کمی صبر کنید اما اگر بعد از شکستن تاج گوشه های دندان تیز و برنده شوند، باید خیلی سریع و قبل از اینکه به خودتان آسیب بزنید آن را درست کنید.
✅ میزان دردتان را در نظر بگیرید. اگر دردتان ملایم باشد، قرص مسکن به کاهش آن کمک می کند (البته مراقب باشید بیش از حد از این داروها استفاده نکنید چراکه گاهی ممکن است برای سلامتی ضرر داشته باشند). اگر دردتان خیلی شدید بود یا دندانتان خونریزی داشت، شرایطتان اورژانسی است و باید هرچه زودتر به یک پزشک مراجعه کنید (حتی اگر مجبور باشید دندانپزشک دیگری را انتخاب کنید).