جلوگیری از پوسیدگی دندان

باور کنید یا نه، خرابی و پوسیدگی دندان دومین مشکل سلامتی شایع در ایالات متحده بعد از سرماخوردگی است. گرچه خرابی دندان بیشتر در کودکان و نوجوانان شایع است، اساساٌ از زمانی که رشد دندان در انسان شروع می شود، خطر ایجاد خرابی دندان نیز وجود خواهد داشت. برای این موضوع سن اهمیتی ندارد. برای محافظت از دندان هایتان، در اینجام مواردی درباره تشکیل، درمان و پیشگیری از خرابی های دندان ها به شما خواهیم گفت.

قرص مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی دندان

قرص های فلوراید در انواع مختلف وجود دارند، بعضی به صورت مکیدنی، یا قرص بلعیدنی و یا مایعات تجویز می شوند، همچنین دهانشویه های حاوی فلوراید ببیشترین تاثیر را در جلوگیری از پوسیدگی دندان دارند.

انواع پوسیدگی دندان

به طور کلی 3 نوع پوسیدگی دندان وجود دارد:

پوسیدگی ریشه

پوسیدگی ریشه هنگامی ایجاد می شود که حفره هایی روی سطح ریشه دندان ایجاد می شود. برای درمان پوسیدگی های ریشه، دندانپزشکان با از بین بردن هرگونه پوسیدگی دندان شروع می کنند و سپس حفره ایجاد شده را پر می کنند. اگر پوسیدگی به پالپ گسترش یافته باشد، معمولاً به درمان عصب کشی دندان نیاز است. از آنجایی که این قسمت از دندان مینای دندان محافظ زیادی ندارد ، پوسیدگی دندان می تواند نسبتاً سریع گسترش یابد.

پوسیدگی شیاری

در این نوع خرابی، پوسیدگی در شیارهای باریک روی سطح گزنده دندان های آسیاب اتفاق می افتد. در صورت تشخیص زودهنگام، شیارهای دارای پوسیدگی را می توان با استفاده از برخی از انواع فلوراید درمان کرد. در صورت عمیق شدن حفره، دندانپزشک باید پوسیدگی را برداشته و دندان را با پر کند یا احتمالاً کانال ریشه و تاج دندان را ترمیم کند.

حفره های سطح صاف

در این نوع، پوسیدگی روی سطح صاف دندان اتفاق می افتد. از آنجا که رشد این نوع پوسیدگی ها کند است، حفره های سطح صاف به راحتی قابل درمان هستند. بسیاری از اوقات ، این خرابی ها با کمک درمان های فلوراید ، مانند ژل ، خمیر دندان ، لاک الکل یا آب غنی از فلوراید برطرف می شوند.

پوسیدگی دندان چگونه ایجاد می شود؟

عامل خرابی دندان ها باکتری ها و غذا هستند. خرابی دندانی که در طول زمان ایجاد میشود منجربه پوسیدگی دندان خواهد شد.

ایجاد پلاک

دهان شما پر از انواع باکتری ها است، هم باکتری های مفید و هم باکتری های مضر برای سلامت دهان شما. پشت صحنه باکتری هایی که پلاک را تشکیل می دهند، شکری است که در غذاها و نوشیدنی ها یافت میشود. وقتی شکر با دندان شما تماس برقرار میکند، باکتری ها آن را مصرف میکنند و درنتیجه اسید تولید میکنند. حمله اسیدی میتواند تا 20 دقیقه بعد از خوردن غذا ادامه پیدا کند. این اتفاق منجربه ایجاد پلاک باکتریایی میشود. اگر هنگامی که پلاک نرم است خارج نشود، سخت و سفت خواهد شد. خارج کردن آن سخت خواهد شد، به خصوص از دندان های عقبی و آن جا را به یک مکان عالی برای رشد باکتری ها تبدیل خواهد کرد.

حملات پلاکی

پلاک اسید تولید میکند و مواد معدنی موجود در مینای دندان را می خورد و از بین میبرد، مینا یک لایه سخت و محافظ دندان است. مرحله اول ایجاد حفرات دندانی هنگامی است که خراش ها حفرات کوچک و باز را در مینای دندان ایجاد میکنند. وقتی مینا خراب شود، اسید و باکتری ها شروع به پوشاندن سطح عاج دندان میکنند، عاج لایه بعدی دندان است. این لایه آسیب پذیرتر است، زیرا نرم تر است و به اسید مقاومت کمتری دارد.

پیشرفت پوسیدگی دندان

اگر مراحل بالا بدون درمان رها شوند، باکتری ها و اسید به تخریب عمیق در درون ساختار دندان ادامه می دهند. بعد از خوردن مینا و عاج، باکتری ها به سمت پالپ دندان و لایه های درونی تر دندان که حاوی عروق خونی و اعصاب شوند نفوذ میکنند. وقتی پوسیدگی به این مرحله پیشرفت کند، ممکن است باعث عفونت باکتریایی که قادر است آبسه دندانی (تجمع چرک) ایجاد کند ختم شود. شما ممکن است علائمی مانند درد شدید دندان، درد، حساسیت دندانی و احساس ناراحتی هنگام فشار روی دندان را تجربه کنید.

عوامل تشدید کننده خرابی دندان

• سیگار کشیدن
• داشتن دیابت
• خوردن غذاهای پرکربوهیدرات و شیرین که باعث تغذیه شدن باکتری های درون دهان میشوند. عدم مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم
• عدم مراجعه منظم به دندان پزشک جهت غربالگری و پیگیری
• خشکی دهان یا عدم ترشح کافی بزاق. بزاق غذاها و شکری که برای دندان خطرناک هستند را می شوید، و از مینای دندان محافظت میکند و آن را بازسازی میکند.

علائم پوسیدگی دندان

اغلب، هنگام که برای اولین بار حفرات دندانی ایجاد میشوند، شما علائمی احساس نخواهید کرد. این همان دلیلی است که باید به صورت منظم برای بررسی و ویزیت به دندان پزشک مراجعه کنید، درست قبل از آن که حفرات باعث آسیب جدی به دندان شوند. با بدتر شدن پوسیدگی، ممکن است علائم و نشانه های زیر را داشته باشید:

حساسیت دندان، درد دندان هنگام گاز زدن یا فشار دادن دندان یا خوردن مواد غذایی شیرین، داغ یا سرد یا سوراخ های قابل مشاهده یا ایجاد لکه سیاه، قهوه ای یا سفید روی سطح دندان

جلوگیری از پیشرفت دندان

1. بعد از خوردن، دندان هایتان را با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. به صورت ایده ال، بهتر است بعد از هر وعده غذایی مسواک بزنید، و نه کمتر از دو بار در روز. به شدت استفاده از خمیردندان های حاوی فلوراید توصیه شده است. همچنین مایوکلینیک استفاده از پاک کننده های بین دندانی یا نخ دندان را برای پاک کردن فضاهای بین دندانی توصیه کرده است. اگر از مواد حاوی شکر استفاده کردید، باید قبل از مسواک زدن 30 دقیقه صبر کنید و مینای دندانتان را پاک نکنید. اگر نمی توانید بعد از خوردن مواد غذایی مسواک بزنید، میتوانید حداقل با استفاده از آب یا دهانشویه، دهانتان را بشویید. اگر فرزند خردسالی دارید، حتما باید درمورد مراقبت از دندان های او با دندان پزشکتان صحبت کنید.
2. تمیز کردن مرتب. اگر شما در خطر بالایی برای پوسیدگی دندان قرار داشته باشید، ممکن است دندان پزشکتان توصیه به استفاده مرتب از دهان شویه های حاوی فوراید کند. میتوانید از او بپرسید که چه مارک یا نوعی از دهان شویه بهتر است.
3. استفاده از سیلانت دندانی. استفاده از سیلانت دندانی برای تمام کودکات توصیه شده است. همچنین، این کار هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مفید است. سیلانت یک پوشش پلاستیکی و محافظ است که شیارها و شکاف های دندانی را پر میکند، مکان هایی که باکتری ها و غذا تمایل به تجمع دارند. این کار باعث پوشیده شدن سطح جویدنی دندان های عقبی میشود و حداقل ده سال عمر میکنند، قبل از آن که نیاز به انجام مجدد داشته باشند.
4. به صورت منظم به دندان پزشک مراجعه کنید. با پزشک خود صحبت کنید تا به بگوید نیاز است هر چند وقت به او مراجعه کنید تا بهداشت دهانی خوبی داشته باشید. معاینه مرتب دندان، جرم گیری و دیگر درمان ها میتوانند به پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک کنند.
5. تعداد میان وعده هایتان را محدود کنید. خوردن و نوشیدن مقدار کمی باعث میشود که دندان های شما حملات مداوم باشند، به خصوص زمانی که غذاهای شیرین می خورید.
6. غذاهای سالم برای دندان مصرف کنید. رژیم غذایی برای تمام جنبه های سلامتی حیاتی است، مانند سلامت دهان. غذاهایی مانند چیپس و کیک که مدت زیادی در دهان شما باقی می مانند پوسیدگی دندان را تشدید خواهند کرد. و البته غذاهای فرآوری شده و شیرین نیز گزینه خوبی نخواهند بود. برعکس، میوه ها و سبزی های تازه، به این دلیل که به ترشح بزاق کمک میکنند و مینای دندان ترمیم میشود، گزینه های خوبی هستند.
7. استفاده از درمان های ضد باکتریایی. بعضی اوقات بیماری ها و موارد دیگر ممکن است شما را دربرابر پوسیدگی و آسیب های دندانی حساس تر کنند. در این موارد، ممکن است بخواهید با پزشکتان درمورد درمان های کمک کننده برای از بین بردن باکتری های مضر، مانند استفاده از دهان شویه های ضد باکتری صحبت کنید.

مراقبت از دندان

درمان دندان پوسیده

درمانی که برای شما نیاز است، بستگی به شدت آسیب دندانتان دارد. اگر آسیب در مراحم ابتدایی باشد،برای یک خراش کوچک استفاده از وارنیش و خمیر دندان حاوی فلوراید میتواند کمک کننده باشد. اما اگر در دندان حفره ایجاد شده باشد، تنها راه درمان خالی کردن پوسیدگی ها و پر کردن دندان است. چندین راه برای این کار وجود دارد:

پر کردن دندان

اکر بخواهید دندانتان را پر کنید، پزشک با استفاده از دریل مخصوص پوسیدگی دندان را خالی میکند. در مرحله بعد دندانتان را با طلا، آلیاژ نقره یا مواد کامپوزیت یا ماده ای از جنس چینی پر میکند. به صورت سنتی، پر کردن با فلز برای دندان های عقبی که قابل مشاهده نیستند استفاده میشود. مواد چینی یا کامپوزیت معمولا برای دندان های جلویی استفاده میشوند تا نمای طبیعی داشته باشند.

روکش

اگر پوسیدگی تنها شدید باشد، ممکن است با ساختار کوچک باقی مانده تضعیف شده باشد. در این موارد، برای درمان دندان، کاری فراتر از درمان پر کردن سنتی وجود دارد و ممکن است با استفاده از روکش انجام شود. ابتدا دندان پزشک قسمت های پوسیده را می تراشد. بعد از آن از روکشی از جنس طلا یا چینی برای پر کردن روی مقدار دندان کوچک باقی مانده استفاده میکند.

مقایسه ی روشهای مختلف پر کردن دندان

عصب کشی دندان (درمان ریشه)

اگر حفره ایجاد شده در دندان درمان نشود، پوسیدگی میتواند ادامه یابد تا به صورت جدی به دندان و بافت های اطراف آسیب برساند. اگر آسیب عصبی رخ دهد، نیاز به عصب کشی وجود دارد. در طی این فرآیند، پالپ و پوسیدگی های دندان باید از بین بروند. بعد از آن، دندان با مواد سیلینک پوشیده میشود و سپس پر میشود، ممکن است روکش نیز در مرحله آخر روی دندان استفاده شود.