در این مطلب قصد داریم در خصوص مینای دندان و تعریف آن و ویژگی های آن مطالبی را عنوان کنیم که امیدواریم برایتان سودمند باشد.
تعریف مینای دندان
مینای دندان سفت ترین و سخت ترین ماده ی موجود در بین تمام بخش های خارجی بدن می باشد.این ماده بیرونی از مواد معدنی مانند هیدروکسی آپاتیت تشکیل شده است.مینای دندان نقش بسایر مهمی در محافظت از دندان ها ایفا می کند و دندان ها را در مقابل عواملی که باعث ایجاد پوسپدگی در آن ها می شوند محافظت میکند و از ایجاد پلاک روی دندان ها که در مرحله ی بعد باعث ایجاد عفونت لثه نیز می شود جلوگیری می کند.
ویژگی های مینای دندان
مینای دندان از عاج دندان محافظت می کند که ما آن را با چشم نمی بینیم. از آن جاییکه مینای دندان معمولا با استخوان های بدن مقایسه می شود تصور بر این است که مقاومت بسیار بالایی دارد و قابل ترمیم است اما متاسفانه این طور نیست. زیرا مینای دندان مثل استخوان های بدن حاوی سلول های زنده نمی باشد بنابراین قابل بازسازی نیست. این بخش از دندان دارای استحکام بالایی در برابر حرارت و گرما، دندان قوروچه و خرد کردن مواد خوراکی دارد.
فرسایش و از بین رفتن مینای دندان
متاسفانه در اثر از بین رفتن مینای دندان بدن دیگر قادر به تولید مجدد آن نمی باشد پس نگهداری از دندان ها از این جهت بسیار مهم می باشد. مواد خوراکی شیرین و اسیدی، استفاده از داروهایی مانند آسپرین باعث از بین رفتن مینای دندان می شود.
بنابراین بعد از هربار استفاده از این مواد ضروری است که دندان های خود را به طور کامل شستشو دهید و مسواک بزنید.همچنین در صورت بروز و مشاهده ی هرگونه لک یا حس درد در دندان های خود سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید.
عواملی که موجب فرسایش مینای دندان می شوند
پوسیدگی دندان هنگامی رخ می دهد که اسید ها به مینای دندان آسیب برسانند. یکی از عواملی که فرد هیچ دخالتی در آن ندارد عوامل ژنتیکی و ارثی می باشد به این ترتیب که مینای دندان فرد دارای استحکام و مقاومت لازم نبوده و سریعا دچار پوسیدگی می شود.
یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد پوسیدگی در دندان ها می شود استفاده بیش از اندازه نوشیدنی های غیرالکلی شیرین است که به دلیل داشتن مقادیر زیادی اسید باعث پوسیدگی دندان می شوند. خشکی دهان و کم بودن میزان بزاق ترشح شده در دهان می تواند از عوامل پوسیدگی دندان ها باشد.
آبمیوه ها نیز به دلیل داشتن مقادیر بالای اسید از عوامل مهم در پوسیدگی دندان ها هستند. همچنین داشتن رژیم غذایی نامناسب و استفاده بیش از اندازه نشاسته نیز از این عوامل هستند.
بیماری رفلاکس معده نیز می تواند بسیار برای دندان ها مضر باشد و باعث پوسیده شدن دندان ها شود به این دلیل که اسید معده بسیار قوی بوده و با بازگشت به محیط دهان باعث پوسیدگی عمیق دندان ها می شود. همچنین عوامل محیطی مثل داشتن استرس و فشار های عصبی و همچنین داشتن خواب ناآرام و دندان قوروچه نیز از عوامل به وجود آورنده ی پوسیدگی دندان ها هستند.
فرایند فرسایش مینای دندان
ذکر این نکته ضروری است که مینای دندان ها به یکباره و ناگهانی از بین نمی روند بلکه در مراحل ابتدایی لایه ی بیرونی مینای دندان دچار تغییر رنگ می شود و این تغییر رنگ در مراحل اولیه خود را به شکل لک های سفید رنگ نشان می دهند. اگر بتوانید در این مرحله فرسایش مینای دندان را تشخیص دهید شانس بزرگی نصیبتان شده است و می توانید به راحتی با نکات ساده ای مثل فلوراید تراپی ، فرسایش مینای دندان خود را به حداقل برسانید و فرآیند فرسایش را موقف نمایید.
در مراحل بعدی فرسایش مینای دندان لک های زرد رنگی بر روی دندان ایجاد می شود که با رسیدگی نکردن به این مرحله نیز در مراحل بعدی فرسایش ممکن است لک های قهوه ای رنگی بر روی دندان ایجاد شود.
این میزان از فرسایش برای مینای دندان به شدت مضر و خطرناک می باشد زیرا با پیشرفت کردن فرایند فرسایش مینای دندان، دندان دچار پوسیدگی و بعد از آن منجر به از دست رفتن کامل دندان خواهد شد.
علائم فرسایش مینای دندان
در صورتی هر کدام از این علائم را بر روی دندان های خود مشاهده کردید در سریع ترین زمان ممکن دندان خود را به یک دندانپزشک نشان دهید.
لبه های ناهموار دندان
دندان زرد رنگ
حساس شدن دندان و به اصطلاح سرد و گرم شدن دندان
شکستن دندان
نازک شدن دندان
افزایش پوسیدگی دندان
پیشگیری از فرسایش دندان:
همانطور که پیش تر گفتیم در صورت از بین رفتن مینای دندان بدن مجددا قادر به بازسازی آن نیست در نتیجه بهترین روش برای محافظت از مینای دندان پیشگیری از پوسیدگی آن می باشد. حتی در مواردی که پوسیدگی خیلی عمیق نشده است می توان از پیش روی پوسیدگی جلوگیری کرد.
- روش های پیشگیری از فرسایش مینای دندان
- شستشوی دهان بعد از هر بار غذا خوردن
- مسواک زدن کامل دندان ها یک ساعت بعد از هر وعده ی غذایی
- افزایش و مصرف مرتب فرآورده های لبنی
- کاهش دادن مصرف میان وعده ها
- به حداقل رساندن میزان استفاده از نوشیدنی های شیرین و گازدار
- استفاده حداقل دوبار در هفته از دهان شویه و خمیر دندان های حاوی فلوراید
- مصرف چای سبز و سیاه
- مراجعه مرتب به دندانپزشکی برای چکاپ دندان ها
- مراجعه به پزشک برای رفع مشکلات دیگر بدن نظیر مشکلات گوارشی که در طولانی مدت باعث آسیب رساندن به مینای دندان می شود.
- معاینات منظم پزشکی
پیشنهاد ما این است که برای پیشگیری از فرسایش و پوسیدگی های عمیق مینای دندان و به طور کلی دندان های خود حداقل سالی دوبار به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا در صورت مشاهده ی هرگونه علائم پوسیدگی در صدد رفع آن ها اقدامات لازم را انجام دهد. زیرا در مراحل ابتدایی هزینه های درمانی به مراتب کمتر از زمانی است که دندان ها با پوسیدگی های عمیق و شدید مواجه شده باشند.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی بر آن داشتیم که مطالب مفیدی در خصوص تعریف مینای دندان، عوامل موثر بر پوسیدگی مینای دندان، ویژگی های مینای دندان و روش های درمانی آن، ارائه کنیم. امید است با به کارگیری این نکات در صدد رفع مشکلات دهان و دندانی خود برآیید و به اهمیت آن بیش از پیش پی ببرید.
دکتر میلاد افشار
جراح دندانپزشک و متخصص ایمپلنت دندان
تلفن: ۰۲۱۲۶۱۴۰۱۳۴
سوالات متداول
کار مینای دندان چیست ؟
جلوگیری از ایجاد پوسیدگی توسط عوامل خارجی
ایا در صورت از بین رفتن مینای دندان ،بدن قادر به ترمیم ان است؟
خیر بدن قابل به ترمیم ان نمی باشد به همین دلیل بهترین کار مراقبت از آن است.
ایا مینای دندان به یکباره از بین می رود؟
خیر مینای دندان ها به یکباره و ناگهانی از بین نمی روند بلکه در مراحل ابتدایی لایه ی بیرونی مینای دندان دچار تغییر رنگ می شود و این تغییر رنگ در مراحل اولیه خود را به شکل لک های سفید رنگ نشان می دهند.
